Khám Phá Khu Di Tích Lịch Sử Thập Tam Lăng Ở Bắc Kinh Trung Quốc

Nhà Minh do Chu Nguyên Chương (hiệu Hồng Vũ Đế) sáng lập năm 1368, sau khi triều đại Nguyên Mông sụp đổ. Nhà Minh tồn tại cho đến năm 1644 với tổng cộng 16 vị hoàng đế cai trị Trung Quốc. Lăng mộ của 13 trong số 16 vị hoàng đế này nằm trong một quần thể cách thủ đô Bắc Kinh không xa và được gọi chung là Thập Tam Lăng. Thập Tam Lăng nằm ở chân núi Thiên Thọ thuộc huyện Xương Bình, cách Bắc Kinh 50 km về phía tây bắc. Lăng mộ đầu tiên trong quần thể này được xây dựng vào năm 1409 bởi Vĩnh Lạc Đế, hoàng đế thứ ba của nhà Minh. Vị trí lăng mộ được lựa chọn theo thuật phong thủy.

Theo quan niệm của người xưa, vị trí hợp phong thủy phải là nơi hóa giải được ma quỷ và phong tà từ phương Bắc xuống. Vì vậy, người xưa đã chọn khu vực hình vòng cung ở chân núi Thiên Thọ để xây lăng. Khu vực này là một thung lũng yên tĩnh rộng khoảng 40 km2, bốn bề có núi bao bọc, rất lý tưởng để làm nơi yên nghỉ của các vị hoàng đế nhà Minh. Không chỉ có địa thế hợp phong thủy và phong cảnh hữu tình, khu vực này còn có ý nghĩa chiến lược về mặt quân sự bởi có núi như bức bình phong bảo vệ.

Trong suốt giai đoạn nhà Minh cai trị, dân thường không được phép đặt chân đến quần thể lăng mộ này. Tuy nhiên, vào năm 1644, quân nổi dậy do Lý Tự Thành lãnh đạo đã đến cướp phá và thiêu rụi nhiều lăng mộ ở đây trước khi tiến vào Bắc Kinh. Ngày nay, quần thể này mở cửa cho du khách đến tham quan. Lối đi dẫn đến các lăng dài 7 km và có tên gọi là Thần Đạo. Nó tượng trưng cho phẩm giá và uy quyền của hoàng đế nhà Minh ngay cả sau khi mất.

Để khám phá những điều bí ẩn bên trong Thập Tam Lăng, du khách phải bước qua một chiếc cổng cao khoảng 14m. Mặc dù công trình bao gồm nhiều lăng mộ nhưng du khách chỉ có được tham quan 2 công trình chính, đó là Trường Lăng và Định Lăng vì lý do bảo tồn và công tác khai quật, phục vụ nghiên cứu. Trường Lăng là lăng lớn nhất và đẹp nhất. Những câu chuyện về việc xây dựng lăng, kiến trúc lăng và lối vào lăng vẫn là ẩn số thú vị, chắc chắn không một du khách nào muốn bỏ lỡ.

Trường Lăng, nơi hoàng đế Vĩnh Lạc yên nghỉ. Đây là khu lăng mộ đầu tiên ở về phía Bắc, mô phỏng theo kết cấu của Tử Cấm Thành với những lầu điện xe kẽ nhau, tường đỏ ngói vàng, biểu hiện địa vị tôn quý bậc nhất của hoàng đế Trung Hoa. Kiến trúc chủ đạo của Trường Lăng là Lăng Ân Điện (điện Lăng Ân) - tòa kiến trúc hiển hách nhất Thập Tam Lăng vào thời Trung Quốc cổ đại. Lăng Ân Điện có ý nghĩa cảm tạ ơn đức, vua chúa đời sau đến đây bái tế tổ tiên và cầu xin quốc thái dân an. Lăng Ân Điện được xây dựng phỏng theo kiến trúc Thái Hòa Điện với hàm ý ở cõi âm, hoàng đế vẫn có uy quyền tối cao. Đây là tòa cung điện vô cùng hùng vĩ.

Sau Lăng Ân Điện một quãng là một tòa lầu hình vuông nhỏ hơn, cao sừng sững, gọi là Minh Lâu (lầu Sáng), đây là kiến trúc tiêu biểu của lăng mộ đế vương triều Minh. Bên trong Minh Lâu đặt bia mộ của mộ chủ; từ ngôi lầu này vươn ra dãy tường vây quanh một ụ đất hình tròn (gọi là Bảo Đỉnh), vươn cao như một khu đồi, ngầm dướt mặt đất vài chục mét có lẽ là phần mộ của Chu Đệ. Tuy nhiên, sợ hậu thế phá vỡ sự yên tĩnh của lăng mộ, người xưa xây dựng mộ rất kiên cố và giấu kín bí mật đường vào mộ. Do đó, ở Trường lăng và 11 lăng khác (trừ Định lăng), hiện tại các nhà khoa học vẫn chưa tìm được cách nào vào trong mà không phá vỡ kết cấu lăng mộ.

Không như Trường Lăng, Định Lăng đã được các nhà khảo cổ khai quật hoàn toàn. Đây là lăng tẩm lớn thứ ba trong quần thể lăng mộ nhà Minh, chỉ sau Trường Lăng và Vĩnh Lăng. Tham quan Định Lăng, du khách sẽ có dịp khám phá trọn vẹn địa cung, tìm hiểu bí mật cách mở cửa lăng qua tấm bia đá nhuốm màu thời gian.

Trước đó, các nhà khảo cổ Trung Quốc chọn Trường lăng làm mục tiêu khảo sát, khai quật nhưng không tài nào tìm được lối vào. Sau đó, họ chọn Định lăng (một lăng nhỏ nằm ngoài rìa) để nếu có thất bại cũng không làm hỏng cấu trúc Trường lăng - lăng lớn nhất và đẹp nhất. Công cuộc khai quật nhiều lúc tưởng đã lâm vào ngõ cụt. May mắn là trong khi đào bới, các nhà khảo cổ tìm được một tấm bia đá miêu tả kỹ càng về cách mở cửa Định lăng. Nhờ tấm bia đó, toàn bộ phần địa cung của Định lăng đã được khai quật.

Địa cung Định lăng nằm trong lòng một ngọn đồi xanh um cây cối, sâu 27m so với mặt đất. Toàn địa cung rộng 1.195m2, gồm năm phòng, nối với nhau bằng những hành lang dài hun hút. Ở gian phòng chính giữa đặt ba chiếc áo quan. Chiếc áo quan lớn nhất chính giữa là của Vạn Lịch Đế, hai bên là hai hoàng hậu. Cùng chôn chung với vua và hoàng hậu là 26 chiếc rương, chứa vô số cổ vật quý báu như ngọc, trang sức vàng, bạc, đồ sứ, gấm vóc, trang phục… Toàn bộ hơn 3.000 cổ vật khai quật tại Định lăng được trưng bày ở một bảo tàng nhỏ phía trên. 

Với đa phần kiến trúc còn nguyên vẹn, Thập Tam lăng là một kho báu to lớn về văn hóa, khảo cổ và du lịch, được UNESCO công nhận di sản thế giới vào năm 2003. Có thể nói, đây là một địa điểm đáng đến dành cho du khách. Nếu có điều kiện, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thực hiện một chuyến du lịch Trung Quốc để khám phá khu di tích nổi tiếng này nhé!